Balıkesir'in Büyülü Güzelliği: Kuş Cenneti
KUŞ CENNETİ MİLLİ PARKI
Kuş Cenneti Milli Parkı Balıkesir İli Bandırma ve Manyas İlçeleri sınırları içerisindedir ve alanı 24.047 hektardır.
Kuş Cenneti Milli Parkı bünyesinde barındırdığı 266 kuş, 118 bitki ve Kuş Gölündeki 23 balık türü ve çeşitli sürüngen türleri için yaşamsal öneme haizdir. Doğu-Batı doğrultusunda uzanan Gölün uzunluğu 20 km., genişliği ise 14 km.dir. Ortalama derinliği 3 m. olan Kuş Gölü’nün suyu, kollaidal kil ihtiva ettiği için devamlı bulanıktır. Mevsimlere göre su seviyesi değişmekte olup bol gıdalı (ötrofik) bir Göl'dür.
Kuş Cenneti Milli Parkı'nda doğanın canlı ve cansız varlıklarının kendi aralarındaki ilişkileri, olağanüstü bir özellik göstermektedir. Su, toprak, iklim koşulları, otlar, sazlar, ağaçlar, balıklar, kuşlar hepsi birbirleri ve kendi aralarında uyum ve bütünlük içindedirler. Fakat kuşkusuz bu ekosistemin farklı elemanlarını birleştirip bütünleyen ve onlara dinamik bir yaşam ortamı sağlayan Kuş Gölü'nün ılık sularıdır. Sular ilkbaharda yükselerek kıyıları kaplar ve yaz aylarında geri çekilir. Bu ritmik olay her sene düzenli bir şekilde tekrarlanır ve bu ekosistemin devamlılığını sağlar.
Kuş Cenneti Milli Parkı, gerek kıtalararası coğrafi konumu, gerekse vejetasyonu etkileyen ritmik su hareketlerinin sağladığı avantajlar sayesinde, ekosistem değerleri itibarı ile özel nitelikler taşıyan doğal servetlerimizdendir.
Milli parkın karakteristik canlı türünü kuşlar teşkil etmekle beraber, Kuş Gölü birçok canlının barınma, beslenme, üreme ve konaklama ihtiyaçlarına cevap verir. Bilhassa kuşlar açısından fevkalade önemli olan bu küçücük yurt köşesinde her yıl yüz binlerce kuş akıl almaz bir ahenk ve uyum içerisinde yaşamakta, üremekte, göç döneminde konaklamakta ve kışlayarak dünya kuş popülasyonuna muazzam katkıda bulunmaktadır. Sadece kuşlar özelinde bir koruma alanı olan ve uluslararası düzeyde öneme sahip Avrupa Konseyi A Sınıfı diplomasına sahip Milli parkımız bilim, eğitim ve kültür hayatımıza sürekli katkıda bulunacak eşi bulunmaz bir laboratuar, büyük bir kütüphane ve tabiatın yaratıcı gücünü ustalıkla sergileyen dinamik bir tablodur.
Milli Park'ta ziyaretçi tanıtım merkezi içerisinde kuş tahnitlerinin müzesi, kuş gözlem kulesi hizmet vermekte ve alana yerleştirilen toplam 5 adet kamera ile kaşıkçıdan balıkçıllara, çeltikçiden karabataklara, saz bülbüllerinden pelikanlara, kuğulardan kazlara, ördeklere kadar kuluçka yapan, kışlayan ve göç sırasında uğrayan kuş türleri canlı olarak izlenebilmektedir. Alanımız özellikle Tepeli pelikanların insan eliyle yapılan yuvalarda ( platform ) ilk defa yerleştiği ve üreme sayılarının en iyi olduğu alanlardan biridir.
Tüm Avrupa için nesli tehlike altında olan türler listesinde bulunan Tepeli pelikan (Pelecanuscrispus) ve Küçük karabatak (Phalacrocoraxpygmeus) alanda önemli sayıda ürer. Ayrıca, gece balıkçılı, alaca balıkçıl ve kaşıkçı alanda üremektedir. Gölün diğer bölümlerinde üreyen kuşlar arasında sumru dikkat çekmektedir. Kuş cenneti Milli Parkında karabatak, küçük ak balıkçıl, gri ak balıkçıl ve çeltikçi koloniler halinde üremektedir.
Alanda önemli sayıda üreyen kuş türleri
Tepeli pelikan (Pelecanuscrispus),
Karabatak (Phalacrocoraxcarbo),
Küçük karabatak (Phalacrocoraxpygmeus),
Gece balıkçılı (Nycticoraxnycticorax),
Alaca balıkçıl (Ardeolaralloides),
Gri balıkçıl (Ardea cinerea),
Küçük ak balıkçıl(Egrettagarzetta)
Çeltikçi (Plegadisfalcinellus),
Kaşıkçı (Platalealeucorodia),
Bıyıklı sumru(Sternahybridus),
Tepeli batağan(Podicepscristatus)
Park içinde konaklama ve yiyecek hizmeti mevcut değildir. Milli Parka 1 km. uzaklıktaki Kuş Cenneti köyünde pansiyon mevcuttur. Ayrıca 19 km. uzaklıktaki Bandırma ilçesindeki otellerde konaklama yapılabilir.
Kuş Cenneti Milli Parkı Bandırma'ya 19 km, Balıkesir'e 85 km, Bursa'ya 100 km. mesafededir. Çanakkale-Bursa karayolu ile Bandırma ilçesini geçtikten sonra Karacabey ayrımından 6 km. sonra ulaşılabilir.Bursa-Bandırma Karayolu 84. km'den Bandırma Balıkesir ayrımına dönülüp 6 km. ileride milli parka ulaşılabilir. Balıkesir-Bandırma karayolu 85. km'sindedir.
KUŞ (MANYAS)GÖLÜ SULAK ALANI
1994 yılında Türkiye’nin Ramsar (Özellikle Sukuşları Yaşama Ortamı Olarak Uluslararası Öneme Sahip Sulak Alanların Korunması) Sözleşmesine taraf olmasıyla birlikte, gölün doğusunda kalan 10.200 hektarlık bölümü, 1998 yılında ise Gölün tamamı Ramsar Listesine dâhil edilmiştir.
Manyas Gölü Sulak Alanı; 17.05.2005 tarih ve 25818 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Sulak Alanların Korunması Yönetmeliği uyarınca Ulusal Sulak Alan Komisyonunun 28.12.2005 tarihli 2005 yılı II. olağan toplantısında onaylanarak yürürlüğe girmiştir.
Manyas Gölü, Kocaçay (Manyas Çayı), Sığırcı Deresi, Mürüvvetler Deresi, Dutlu Deresi ve yeraltı suları ile beslenmektedir. Göl’ün çıkışı ise Güneydoğuda yer alan Karadere ile olmaktadır.
Yazları kurak ve sıcak, kışları ise yağışlı ve ılık geçen Manyas Havzası ve yakın civarında yağışların çoğunluğu Ekim-Nisan ayları arasında meydana gelmektedir. Temmuz ve Ağustos ayları en kurak aylardır. Aylık sıcaklık ortalamalarına göre en soğuk ay Ocak ayı olup, en düşük sıcaklık -14°C olarak kaydedilmiştir. Ocak ayı ortalaması 5°Cdir. En sıcak aylar ise Ağustos ve Temmuz olup, ölçülen maksimum sıcaklık 41°C, bu ayların ortalaması ise 25°Cdir. Yıllık ortalama göreli nem ise % 66 –75’tir. Yıllık buharlaşma ortalama 1143 m³ dür.
Manyas (Kuş) Gölü su seviyesinde çok geniş yıllık varyasyonlar (1-3 m.) görülür. Bunlar havzaya düşen yağış miktarıyla yakından ilişkilidir. İlkbaharda karların erimesi ve şiddetli yağışlarla göl su seviyesinde hızlı yükselmeler meydana gelmektedir.
Manyas Gölü’nü besleyen en önemli yüzey suyu kaynağı Manyas Çayıdır. Manyas Çayı’nın dışında Göle kuzeyden dökülen Dutlu Dere ve Sığırcı Deresi ile güneyden dökülen Mürüvvetler Deresi diğer önemli yüzey suyu kaynaklarıdır.
Gölden boşalım sağlayan nokta ise Karadere'dir. Karadere, Ergili Köyü yakınından çıkar ve Karacabey Ovasının batı ve kuzey sınırlarını izleyerek kuzeyde Karacabey boğazında Manyas Çayına katılır. Karadere'nin akımları Ergili ve Karadere regülâtörleri nedeniyle yapay olarak kontrol edilmektedir.
Gölün güney kıyısı boyunca yapılan seddeler ve su çıkışını kontrol eden regülâtörlerden sonra göl su seviyesinde önemli değişiklikler meydana gelmiştir. En yüksek göl su seviyesi 1996 yılında 17.8 m., en düşük su seviyesi 1983 yılında 14.4 m. olarak ölçülmüştür. Uzun yıllar ortalamasına bakıldığında en yüksek seviyeye Mart-Nisan, en düşük seviyeye ise Eylül-Ekim döneminde rastlanmaktadır. 1992 yılında su rejimine yapılan müdahalelerden sonra özellikle yaz ve sonbahar aylarında su seviyesi ortalama 1 metre daha yüksek seyretmiştir. Göl su seviyesinde meydana gelen değişimler ile bölgesel yağış ve Manyas Çayı akımları arasında paralellik bulunmaktadır.
Göl en derin yerinde maksimum su seviyesinde 5,15 m derinliğe sahiptir.
Manyas gölünün ana su kaynağı güney yönünden giren Kocaçay'dır.Güneyden Manyas gölüne giren diğer bir dere de Mürvetler deresinden yapılan derivasyondur.Çevirme yapısı (tepecik Regülatörü) marifetiyle Mürvetler deresinin 1/3 ü göle, kalan 2/3 ü göl çıkışının sularını taşıyan Karadere regülatörünün menbaına akıtılmaktadır.
Göle kuzeyden giren diğer dere Sığırcı deresidir.
Göl kıyılarının tamamına yakınını kaplayan sazlık alanlar ağaç ve çalılıklar 1000 ha.'dır. Göl çevresinde doğal karakterdeki çayır ve mera alanları ise 1175 ha.'dır.
Bölge, uygun iklim koşulları ve nitelikli topraklarıyla ülkemizin en verimli tarım alanlarına sahip yörelerinden biridir. Yöre halkı geçimini genellikle tarım ve tarıma dayalı sanayiden sağlamaktadır. Göl çevresindeki tarım alanlarında yaygın olarak yetiştirilen başlıca ürünler şeker pancarı, buğday, ayçiçeği, mısır, pirinç ve baklagillerdir. Gölün güneyindeki tarım alanlarının önemli bir kesiminde çeltik tarımı yapılmaktadır.
Göl çevresindeki mera alanları büyük ve küçükbaş hayvan otlatmasında kullanılmaktadır. 1980'li yıllardan sonra gölün kuzey kesimlerindeki tarım alanlarının önemli bir bölümü sanayi ve tavuk çiftliklerine ayrılmıştır. Son yıllarda göl havzasında büyükbaş hayvan yetiştiriciliğine de talep hızla artmaktadır.
Göl balıkçılık için kullanılmaktadır.
Gölün kuzeyinde yer alan ve 64 hektarlık bir alan kaplayan Kuş Cenneti Milli Parkı rekreatif amaçlı kullanılmaktadır.
